3e uitgave 2016 Crossing borders Open deuren DOOR STEFFEN KOOPMANS, huisARTSDOCENT Zoals u waarschijnlijk weet is er binnen de Geneeskunde opleiding in Maastricht een internationale tak; deze wordt tot nu toe hoofdzakelijk door studenten uit Saoedi-Arabië gevuld. Deze studenten moeten net als alle Geneeskunde studenten een coassistentschap huisartsgeneeskunde lopen. Dit is opgedeeld in twee stukken: het CPC (Clinical Presentation Course), bestaande uit werkcolleges op het Debyeplein 1 door inhoudsdeskundigen van het wetenschappelijk personeel. Daarnaast moeten de studenten een coschap in een huisartsenpraktijk volgen. Dit doen ze vanwege de taal in Saoedi-Arabië, in de steden Damman en Medina. Deze onderwijsactiviteit dient ook gevisiteerd te worden en daarom ging ik erheen in mei van dit jaar. Een deel van mijn ervaringen wil ik met jullie delen. Dat de huisartsgeneeskunde in Saoedi-Arabië anders is dan die in Nederland, dat is vast een open deur. Ik zal proberen een indruk te geven van de huisartsenzorg daar. Het grootste verschil wordt veroorzaakt door de overheid. De huisartsgeneeskunde daar is een door de overheid gestarte en geleide organisatie. Hierdoor zijn alle praktijken qua indeling en vorm gelijk. Ik spreek dan over Damman en Medina waar ik geweest ben, in de plattelandsgebieden zal een andere invulling zijn. De inhoud van de zorg verschilt eveneens. In Saoedi-Arabië worden geen visites door de huisarts gereden. De patiënten komen naar de praktijk. Als dat niet lukt gaan ze naar het ziekenhuis, een verwijskaart is niet nodig. De praktijken zijn geopend van 08.00 uur tot ongeveer 17.00 uur. ’s Avonds, ’s nachts en in het weekeinde is er geen huisartsenzorg. Ook dan moeten de patiënten naar het ziekenhuis. Er wordt wel gedacht over eventuele avond-nacht-weekeinddiensten, maar daar wordt nu niet hard aan getrokken. De patiënten komen gewoon naar de praktijk, hoeven geen afspraak te maken, gaan zitten en wachten hun buurt af: het is één groot inloopspreekuur. De patiënt is ook minder aan een dokter gebonden, hij kijkt wel wie beschikbaar is. Wat ziet de huisarts? In de huisartsenpraktijk wordt ook verloskundige zorg gedaan. Vrouwen worden voor hun zwangerschap gecontroleerd tot 36 weken door de huisarts, daarna gaan ze naar het ziekenhuis, waar de bevalling plaatsvindt (thuisbevalling bestaat niet in de gebieden waar ik ben geweest). Daarna komt de moeder met kind weer terug naar de huisartsenpraktijk, het consultatiebureau inclusief vaccinaties (‘well baby clinic’) is voor de huisarts. Anticonceptie komt in Saoedi-Arabië (officieel) niet voor. Natuurlijk zijn er ook de infectieziekten en kinderziektes zoals wij die hebben en die worden door huisartsen gezien. Naarmate de leeftijd vordert komen de mensen vaker naar de huisarts. In Medina was een verpleegkundige speciaal voor werkgerelateerde ziekten, maar dat was nieuw en experimenteel. De sociale geneeskunde is, ten opzichte van Nederland, veel minder ver doorgevoerd. Verder komen er in de huisartsenpraktijk net als in Nederland ook patiënten met wonden of ongevallen binnen, met een grote verscheidenheid aan ziektebeelden, maar als het wat uitzonderlijker is, is de weg naar het ziekenhuis toch wat sneller gevonden dan bij ons. Als inwoners van Saoedi-Arabië 60-65 jaar zijn, is de kans op diabetes mellitus 25-30 procent. Zulke prevalentiecijfers kan het ziekenhuis niet aan, dus dat zit ook vaak bij de huisarts, inclusief eventueel insulinegebruik. De daar vaak aan gerelateerde hart- en vaatziekten komen ook veel voor. Zeker omdat de gemeenschappelijke factor, leefstijlproblematiek, zichtbaar vaak voorkomt. De huisarts ziet ook regelmatig oudere mensen, maar er is minder ouderenzorg. Dit komt door het belang van de familie. De kinderen en kleinkinderen wonen vaak op hetzelfde erf als opa en oma, en de zorg wordt vaak door een dochter gedaan, of er wordt een verpleegkundige ingehuurd. Palliatieve en terminale zorg is niet des huisarts; wel wordt er in Medina geëxperimenteerd met een soort thuiszorgorganisatie. Hierbij is er een systeem van staf met meerdere verpleegkundigen, geleid door een huisarts, die bij patiënten langsgaan om te adviseren. Vaak zijn deze patiënten uit het ziekenhuis ontslagen met restverschijnselen, bijvoorbeeld status na CVA, status na maligniteit of na een ongeval. De verpleegkundige geeft adviezen aan de verzorgende, veelal een familielid, hoe de verzorging van de patiënt zo efficiënt mogelijk kan. Dat kan verpleegkundig advies zijn, zoals opstarten van fysiotherapie/ergotherapie, wat te gebruiken bij decubituswonden, et cetera. De verpleegkundige geeft zelf geen zorg, maar ze adviseert de verzorgende. Ook dit is niet landelijk, maar het lijkt wel een weg te zijn waar men naartoe wil. In de palliatieve zorg bij ons zit ook een deel weetjes en oplossingen voor kleine lasten die prima door een verpleegkundige opgelost kunnen worden. Zou dat ook niet iets voor ons kunnen zijn? 7 op één lijn 56 Pagina 6

Pagina 8

Heeft u een PDF, paperator of web PDF's? Gebruik Online Touch: catalogus online op uw website plaatsen.

Op één Lijn 56 Lees publicatie 26Home