op één lijn 48 1 e uitgave 2014 Hiërarchie Het stellen en beantwoorden van vragen – een bekend fenomeen in een opleidingssituatie – bleek hierbij echter niet altijd even onschuldig. De manier waarop zowel studenten als artsen vragen stelden en beantwoorden gaf ons inzicht in de complexiteit van de manier waarop artsen en studenten met elkaar omgingen in een hiërarchische leeromgeving waarbij arts-student relaties van korte en wisselende duur zijn, zoals vaak het geval is bij coschappen in een ziekenhuis. Een keurslijf van hiërarchisch getinte regels kon het voor studenten dan moeilijk maken om zich goed te ontwikkelen. Tegelijkertijd verminderde het ook de kans dat de begeleidende arts zélf baat had bij het begeleiden van studenten, omdat de manier van vragen stellen afstand creëerde in plaats van dat het gerelateerd was aan een mate van gelijkwaardigheid en wederkerigheid. Gelijkwaardigheid was vaak gekoppeld aan de uitwisseling van oprechte persoonlijke of professionele ervaringen. Schoonheid van imperfectie In een iets breder kader geplaatst betekent dit het volgende: alleen al de verwachting dat studenten leren van goede rolmodellen (zij die bij wijze van spreken alles weten en kunnen) kan onnodige druk veroorzaken. Juist een imperfect uitgevoerde wigexcisie (zie ‘Het achtste competentieprofiel’ elders in deze Op één Lijn) geeft voer voor dialoog én kan hiermee studenten dusdanig op hun gemak stellen dat zij zich (ook) kwetsbaar op durven stellen, fouten durven te maken, of juist actief bij kunnen dragen aan de zorg voor een ingegroeide teennagel. De schoonheid van imperfectie creëert dan een uitgangspositie waaruit zowel door artsen als studenten geleerd kan worden vanuit een meer gelijkwaardige positie. Toekomstvisie De uitdaging voor de toekomst is zoveel mogelijk continuïteit in begeleiding te creëren en de nadelen van hiërarchische machtsstructuren in coschappen terug te dringen. De coschappen nieuwe stijl zouden in het kader van de continuïteit een mooie stap kunnen zijn. En waar continuïteit in begeleiding een schaars goed blijft, kan deze mogelijk opgevangen worden door continuïteit in patiëntenzorg en het creëren van een vaste werkplek voor studenten. Wat betreft het terugdringen van de nadelen van hiërarchische machtsstructuren is er nog veel werk aan de winkel. Hoewel er verschillen lijken te zijn tussen de leeromgevingen in de eerstelijns setting ten opzichte van die in de tweede lijn, wordt de medische cultuur over het algemeen gekenmerkt door trage verandering. Toch hoop ik dat door zichtbaar maken van een aantal aspecten gerelateerd aan de hiërarchische cultuur er in ieder geval een bepaalde mate van bewustzijn wordt gecreëerd – een belangrijke eerste stap. Verder zouden artsen ondersteund kunnen worden bij het kritisch reflecteren op hoe zij de interactie met studenten vormgeven en de manier waarop dit plaatsvindt in het stellen en beantwoorden van vragen. Nieuwsgierig geworden? Het proefschrift is digitaal te vinden op: www.maastrichtuniversity.nl/web/Faculties/FHML/ Theme/Education/InstituteForEducationFHML/ SchoolOfHealthProfessionsEducationSHE/ PhDProgramme/PhDThesesExamples.htm 23 Pagina 22

Pagina 24

Scoor meer met een e-commerce shop in uw PDF-en. Velen gingen u voor en publiceerden lesmateriaal online.

Op één Lijn 48 Lees publicatie 18Home