op één lijn 48 1 e uitgave 2014 Promotie Zelftesten: meer aandacht voor de betrouwbaarheid nodig DOOR MARTINE ICKENROTH, VOORMALIG AIOTHO Op 19 december 2013 promoveerde Martine Ickenroth op het proefschrift: ‘Testing self-testers: Diagnostic selftesting for cholesterol and diabetes’. Promotores: Geert-Jan Dinant, Trudy van der Weijden en Nanne de Vries. In maart 2008 begon ik als AIOTHO aan mijn promotieonderzoek naar diagnostisch zelftesten, samen met Janaica Grispen. Zij promoveerde eerder in 2013 op hetzelfde onderwerp. Na bijna 6 jaar, een huwelijk, een zoon en een huisartsdiploma verder, was het dan ook tijd om het AIOTHO-schap helemaal af te sluiten met bovenstaand proefschrift. Tijdens het onderzoek hebben wij gekeken naar diagnostische zelftests op lichaamsmateriaal. Voorbeelden hiervan zijn de cholesteroltests die in de apotheek of supermarkt worden aangeboden (streetcorner tests) en laboratoria waar men, zonder tussenkomst van een (huis)arts en op eigen kosten, bloed kan laten afnemen. Daarnaast zijn er ook thuistests verkrijgbaar: kant-en-klare testpakketten die men bij de drogist of via internet kan aanschaffen. Denk hierbij aan testpakketten om diabetes, chlamydia of bijvoorbeeld Pfeiffer aan te tonen. We waren vooral geïnteresseerd in hoe vaak deze tests gedaan worden, waarom consumenten deze tests doen en hoe consumenten het beste kunnen worden voorgelicht over zelftesten. De belangrijkste resultaten: • In 2008 had 18% van de deelnemers aan een online enquête, ooit een diagnostische zelftest gedaan. Kijkend naar de periode 2006-2011 lijkt dit stabiel te blijven. • De bijsluiters bij thuistests zijn over het algemeen van redelijke goede kwaliteit, hoewel een aantal punten duidelijker en uitgebreider zou moeten worden uitgelegd (zoals de doelgroep van de test en de betrouwbaarheid). thuistests precies zijn. Er zijn vanuit de overheid/ Europese wetgeving geen duidelijke eisen aan de betrouwbaarheid van zelftests, de goedkeuring is gebaseerd op het testrapport van de producent. • Door middel van een online gerandomiseerd onderzoek onderzochten we het effect van een online keuzehulp over zelftesten voor cholesterol en diabetes. Hierbij vonden we dat mensen die van plan waren een diabetes zelftest te gaan doen, na het zien van de keuzehulp wat meer kennis hadden over deze tests ten opzichte van een groep die slechts beperkte informatie in de vorm van een flyer had gekregen. Ook maakten zij vaker een geïnformeerde keuze. Binnen een groep consumenten met een intentie tot het doen van een cholesterol zelftest vonden we geen verschil tussen de groep deelnemers die de keuzehulp had gezien en de groep die de flyer had gekregen. • De meest uitgevoerde diagnostische zelftests zijn die voor diabetes, cholesterol en nierziekten. • Consumenten doen deze tests vaak omdat ze er toevallig tegenaan lopen, ze willen graag algemene geruststelling over hun gezondheid. En ze willen hun huisarts niet lastig vallen met vragen over iets waar ze geen last/klachten van hebben. • Consumenten hebben groot vertrouwen in de betrouwbaarheid van zelftests. Dit terwijl het onduidelijk is hoe betrouwbaar beschikbare 21 Concluderend denken wij dat het belangrijk is dat consumenten toegang hebben tot onafhankelijke informatie over zelftesten, en dat er mee aandacht moet zijn voor de betrouwbaarheid van beschikbare thuistests. Terugkijkend op het AIOTHO -schap kan ik zeggen dat het een boeiende, leuke periode was. Er was genoeg flexibiliteit om mijn eigen traject te maken, met een goede afwisseling praktijk – onderzoek. Ik heb de kans gekregen om me te verdiepen in onderzoek, onderzoeksmethoden en ook het presenteren van je resultaten (met als hoogtepunt presentatie op de International Shared Decision Making Conference in Lima, Peru). Inmiddels ben ik werkzaam als waarnemer in Midden-Limburg, en staat het onderzoek doen op een laag pitje, maar wie weet gaat het in de toekomst wel weer kriebelen om, naast het huisarts zijn, ook weer andere dingen te gaan doen. Pagina 20

Pagina 22

Interactieve digi-tijdschrift, deze archief of reisgids is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het van pdf naar digitaal converteren van online artikelen.

Op één Lijn 48 Lees publicatie 18Home